Otizm Nedir? Ne Zaman Şüphelenmeli?
559 görüntüleme
Fatma U.
Uzman Psikolog
22 Temmuz 2025 11:06
Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB), bireyin sosyal iletişimde zorlanmasına ve tekrarlayıcı davranışlar göstermesine neden olan nörogelişimsel bir farklılıktır. Her çocukta belirtiler farklılık gösterebilir; bu yüzden “spektrum” terimi kullanılır.
Otizmin ilk belirtileri genellikle 12-24 ay arasında fark edilmeye başlanır. Bazı çocuklar gelişimsel geriliği doğrudan gösterirken, bazıları ise belirli becerileri kazandıktan sonra gerileme yaşayabilir.
Ebeveynler için dikkat edilmesi gereken başlıca belirtiler şunlardır:
• Göz teması kurmama, ismine tepki vermeme
• Taklit oyunlarına ilgi göstermeme
• Tekrarlayıcı hareketler (el çırpma, sallanma gibi)
• Rutinlerde aşırı ısrarcı olma
• Konuşma gecikmesi ya da tekdüze konuşmalar
• Aşırı duyusal hassasiyetler (ses, doku, ışık gibi)
Her gelişim farklıdır, ancak çocuğunuzun yaşıtlarıyla olan farkları belirginleşiyorsa ya da yukarıdaki belirtiler dikkat çekiyorsa bir uzmana danışmak önemlidir. Özellikle 18. ay kontrolünde göz teması, işaret etme ve sosyal etkileşim becerileri mutlaka değerlendirilmelidir.
Otizm tanısı bir son değil, erken müdahale ile birçok alanda ilerleme sağlanabilir. Gelişimi desteklemek, çocuğun potansiyelini en iyi şekilde ortaya çıkarmak için doğru zamanda harekete geçmek çok kıymetlidir.
!!! Bu yazı bilgilendirme amaçlıdır, tanı ya da teşhis koyma amacı taşımaz. Gözlemleriniz varsa bir uzmandan destek almanız önemlidir. !!!
Uzm. Psikolog Fatma Uygur
Otizmin ilk belirtileri genellikle 12-24 ay arasında fark edilmeye başlanır. Bazı çocuklar gelişimsel geriliği doğrudan gösterirken, bazıları ise belirli becerileri kazandıktan sonra gerileme yaşayabilir.
Ebeveynler için dikkat edilmesi gereken başlıca belirtiler şunlardır:
• Göz teması kurmama, ismine tepki vermeme
• Taklit oyunlarına ilgi göstermeme
• Tekrarlayıcı hareketler (el çırpma, sallanma gibi)
• Rutinlerde aşırı ısrarcı olma
• Konuşma gecikmesi ya da tekdüze konuşmalar
• Aşırı duyusal hassasiyetler (ses, doku, ışık gibi)
Her gelişim farklıdır, ancak çocuğunuzun yaşıtlarıyla olan farkları belirginleşiyorsa ya da yukarıdaki belirtiler dikkat çekiyorsa bir uzmana danışmak önemlidir. Özellikle 18. ay kontrolünde göz teması, işaret etme ve sosyal etkileşim becerileri mutlaka değerlendirilmelidir.
Otizm tanısı bir son değil, erken müdahale ile birçok alanda ilerleme sağlanabilir. Gelişimi desteklemek, çocuğun potansiyelini en iyi şekilde ortaya çıkarmak için doğru zamanda harekete geçmek çok kıymetlidir.
!!! Bu yazı bilgilendirme amaçlıdır, tanı ya da teşhis koyma amacı taşımaz. Gözlemleriniz varsa bir uzmandan destek almanız önemlidir. !!!
Uzm. Psikolog Fatma Uygur

Tolga Ş.
Yazılım Geliştirici
22 Temmuz 2025 11:14
Teşekkürler bilgilendirme için. 🙂
Ş
Şeyma N. K.
22 Temmuz 2025 11:20
Merhaba 17 aylık olacağız bir kaç gün sonra çocuğum 6 aydan önce anne baba demeye başladı bu arada 0 tv 0 telefon genelde sohbet halinde kitaplar dışarıda aktivitelerle geçiyoruz zamanı 10.5 ay yürümeye başladı şu an 17 ay ufak ufak iki kelime kuruyoruz bazen 25 den fazla kelimesi vardır bazıları kendince tabi mutfak mu su demez hüo diye dudağıyla işaret edip ister istediği zaman alkış bay bay dans eder istediği şeyleri anlıyoruz yani dile getiriyor telefonumu getirip mü diyip dans diyor mesela ama 1 yaş öncesi isme tekpsiki varken geçirdiği bir kulak rahatsızlığından sonra tepkisi azaldı onla baglantısı yok diye düşünüyorum çünkü fısıldayınca isteyince tepki veriyor komut alıyor bu arada ama isme tepksisi azaldı keyfine göre davranıyor o konuda instagram da videolardan sonra ne kadar iyi olduğunu düğünsem de gelişiminin kafayı takıyorum 18 ay aşısı 18 ay da belirlitern başlaması bu gelişimde bir çocuk gerileyip öyle bir şey düşündürür mü bize bilemiyorum
Fatma U.
Uzman Psikolog
23 Temmuz 2025 07:45
Şeyma Nur Kızıldağ ; 17 aylık çocuğunuzun erken "anne-baba" demesi, erken yürümesi ve 25+ kelime kullanması, TV'siz ve aktivite dolu ortamınızla desteklenen üstün dil ve motor gelişimini gösteriyor. Kulak sonrası tepki azalması ve keyfine göre davranma normal bireyselleşme adımlarıdır. Fısıltıya tepki vermesi işitme sorununu düşündürmez. Aşı sonrası belirtiler ise geçicidir. Mevcut durumda gelişim geriliği değil, çok iyi bir gelişim seyri söz konusu. Yine de içiniz rahat etmezse doktorunuza danışınız.
A
Ayşe K.
23 Temmuz 2025 17:01
11 aylık erkek bebek hocam şuan badildama var daha öncede dede teyze mama demişti ama şuan böyle şeyler soylemiyor göz teması adına bakma var isaret yok alkış biz deyince degilde kendi isterse yapıyor nadir o da parkta falan çocukların yanına gider bir buçuk aydır falan ellinden tutunca yürüyor
Fatma U.
Uzman Psikolog
24 Temmuz 2025 05:51
Ayşe Karakurt; 11 aylık erkek bebeğinizin dil gelişimindeki mevcut durumu ve sosyal etkileşimleri hakkında endişeleriniz anlaşılırdır. Bu yaşta, "mama", "dede" gibi kelimeleri söyleyip sonra bir duraklama yaşaması veya henüz göz teması ve taklit gibi sosyal ipuçlarını tam olarak kullanamaması, dil ve sosyal gelişimin bireysel farklılıklar gösterdiğini yansıtır. Her çocuğun kendi hızında ilerlediğini unutmamak önemlidir. Parkta çocukların yanına gitme isteği ve destekle yürüme çabası, sosyal ve fiziksel keşfe olan ilgisini gösterir. Göz teması ve taklidi teşvik etmek için oyunlar oynayabilir, bebeğinizle sık sık etkileşim kurabilir, basit kelimeleri tekrarlayabilirsiniz. Ancak, gelişimle ilgili belirgin ve sürekli endişeleriniz varsa, bir gelişim pediatrisi uzmanıyla veya psikologla görüşmek size daha net bir yönlendirme sağlayacaktır
A
Asya A.
29 Temmuz 2025 22:07
Merhaba bebeğim 36 hafta ikiz eşi tek böbrekli sürekli antibiyotik kullanması gerekiyo bir yaşına kadar enfeksiyondan kaynaklı da yoğun bakım süreci oldu altı ayın içinde ama düzeltilmiş beş buçuk aylık tek sıkıntım şu herşeyi çok güzel erkenden yaptı dönmesi bakması gülmesi çok güzel ama aklıma takılan şu ikizi çok hareketli sesli bi bebek kendisi sakin güler yüzlü bi bebek ismine tepki vermiyo dört aylıkken bakıyordu şimdi ismini anlıyo gülüyo ama dönmüyo çıngırak sesine falan dönüyo ama uyku problemimiz var zor uykuya dalar bakışları bazen baygın kafam çok karıştı açıkçası bi sıkıntı mı var oyuncaklarıyla oynar ama dediğim gibi genel olarak çok sakin nadir gün içinde böyle çoşkulu oluyo içime sinmeyen bi şeyler var sıkıntı Bnde mi acaba sosyal medya beni
Çok yordu lütfen yardımcı olurmusunuz
Çok yordu lütfen yardımcı olurmusunuz
P
Pınar Y.
29 Temmuz 2025 22:28
Merhabalar sorun olacaktı da otizmi ya doğuştan vardır ya da yoktur peki beliryeci dönem neden 18 aylık iken oluyor bunu pek anlayamadım , benim bebeğim 7 aylık 2 aylık iken göz teması isme bakma ben nereye gidersem göz takibi ile bana bakma vardı ama doğdu günden beri aşırı sese karşı aşırı hassas sesten hemen korkuyor yanında biri oksursun korkuyor ya da motosiklet geçince falan 4 aylık iken aşırı huzursuz olmaya yabancı ve kalabalık ortamlarda ağlama başladı bende o günden beri sürekli parka başka ortamlara koydum eskisi gibi değil istedigi kişilerde duruyor ama hala kalabalık ortamdalarda rahatsız oluyor yabancı biri kucagına alınca ağlıyor sürekli beni istiyor , göz teması var ama isme seslenince hemen bakmıyor bakması için ya cingirakli oyuncağini sallıyorum ya da su sisesini sallıyorum hemen dönüp bakıyor sosyal medya da sürekli böyle şeyler karşıma çıkınca açıkcası korkmaya başladım aşırı avizelere parlak cisimler dikkatini cekiyor bu normal mi sizce
P
Pınar Y.
5 Ağustos 2025 09:46
Cevaplarsaniz çok sevinirim ☺
Fatma U.
Uzman Psikolog
6 Ağustos 2025 10:39
Asya Aksu; ismine tepki vermeme ve sadece belirli seslere yönelme, işitsel işlemleme veya dikkat süreçleri açısından değerlendirilmesi gereken bir durum olabilir. Sosyal medyada karşılaştığınız bilgilerin sizi kaygılandırması doğaldır. Bebeğinizin ismine tepki vermesini teşvik etmek için, dikkatini dağıtacak diğer uyaranları azaltarak, sakin bir ortamda doğrudan göz teması kurarak ve ismiyle sık sık, sevgi dolu bir tonlamayla seslenmeniz önemlidir. Çıngırak gibi nesnelerle değil, doğrudan sosyal seslerle etkileşime girmesini destekleyici oyunlar oynamayı deneyebilirsiniz. Uykuya dalma güçlüğü için ise tutarlı bir yatma rutini oluşturmak ve aşırı uyarandan kaçınmak faydalı olabilir. Kaygılarınızın giderilmesi ve bebeğinizin gelişiminin kapsamlı bir şekilde değerlendirilmesi için bir çocuk gelişim uzmanına veya çocuk nöroloğuna başvurmanız en sağlıklı yaklaşım olacaktır.
Fatma U.
Uzman Psikolog
6 Ağustos 2025 10:40
Pınar Yüksekdağ; Bu belirtiler, erken bebeklik döneminde bazı duyusal hassasiyetlerin ve sosyal etkileşim farklılıklarının işaretçisi olabilir. Otizm spektrum bozukluğunun tipik olarak 18 ay civarında daha belirgin hale gelmesiyle ilgili endişeniz anlaşılabilir; ancak bebeğinizin göz teması kurması ve takip gibi becerileri sergilemesi olumlu işaretlerdir. Bu yaşta bazı bebeklerin mizacı gereği daha hassas olabileceğini, ancak belirtilerin şiddeti ve sıklığının önemli olduğunu belirtmek isteriz. Bebeğinizin gösterdiği duyusal hassasiyetleri azaltmaya yönelik olarak, özellikle yüksek sesli veya kalabalık ortamlarda yavaş ve kademeli bir adaptasyon süreci izlemeniz faydalı olacaktır. Ortamın sakinliğini ve sessizliğini mümkün olduğunca korumaya çalışabilir, parlak ve uyarıcı cisimlerle aşırı teması sınırlayabilirsiniz. Ayrıca, bebeğinizin ismine tepki vermesini teşvik etmek için sessiz ve dikkatini dağıtmayacak bir ortamda, sevgi dolu ve tekrarlayıcı bir şekilde ismiyle seslenmeye devam edebilirsiniz. Herhangi bir endişeniz devam ederse, bir çocuk gelişimi uzmanı veya çocuk psikiyatristi ile görüşmeniz, durumun profesyonelce değerlendirilmesi açısından en doğru yaklaşım olacaktır.
P
Pınar Y.
8 Ağustos 2025 08:49
Teşekkür ederim fatma hanım 🎀
E
Elif T. ..
10 Ağustos 2025 08:34
Fatma hanım merhaba
Oğlum 16 aylık seslenince bakmıyor göz taması nadir eliyle işareti yok genelde bir şey istediğinde benim elimi çekiştiriyor hiç kelimesi yok bazen gözünü kapatıp yürüyor yemek yerken çizgi film izletiyorum hep kendi dünyasında tek başına oynuyor oyuncak dışında farklı nesnelere ilgi duyuyor kumanda şarj kablosu vs bu süreci nasıl ilerletebiliriz ne yapmaylıyız?
Oğlum 16 aylık seslenince bakmıyor göz taması nadir eliyle işareti yok genelde bir şey istediğinde benim elimi çekiştiriyor hiç kelimesi yok bazen gözünü kapatıp yürüyor yemek yerken çizgi film izletiyorum hep kendi dünyasında tek başına oynuyor oyuncak dışında farklı nesnelere ilgi duyuyor kumanda şarj kablosu vs bu süreci nasıl ilerletebiliriz ne yapmaylıyız?
Fatma U.
Uzman Psikolog
12 Ağustos 2025 06:21
Elif Tokaç; Bebeğinizin seslenince bakmaması, nadiren göz teması kurması veya isteğini elle çekerek belirtmesi gibi durumlar, dikkatle gözlemlenmesi gereken sosyal iletişim işaretleri olabilir. Kendi dünyasında oynamayı tercih etmesi ve spesifik nesnelere (kumanda, şarj kablosu gibi) ilgi duyması da bu yaş grubunda farklı gelişimsel özellikler gösterebilir.
Bu süreci ilerletmek için şunları uygulayabilirsiniz: Bebeğinizle etkileşim kurarken, ilgisini çeken nesneler üzerinden iletişim kurmaya çalışın. Göz teması kurduğunda ona olumlu geri bildirim verin. Adını söylediğinizde tepki vermesi için kısa ve eğlenceli oyunlar (saklambaç gibi) deneyebilirsiniz. Endişeleriniz devam ederse, bir çocuk gelişim uzmanı veya çocuk psikoloğu ile görüşerek detaylı bir değerlendirme yapmanız, size ve bebeğinize en uygun yol haritasını belirlemenizde yardımcı olacaktır.
Bu süreci ilerletmek için şunları uygulayabilirsiniz: Bebeğinizle etkileşim kurarken, ilgisini çeken nesneler üzerinden iletişim kurmaya çalışın. Göz teması kurduğunda ona olumlu geri bildirim verin. Adını söylediğinizde tepki vermesi için kısa ve eğlenceli oyunlar (saklambaç gibi) deneyebilirsiniz. Endişeleriniz devam ederse, bir çocuk gelişim uzmanı veya çocuk psikoloğu ile görüşerek detaylı bir değerlendirme yapmanız, size ve bebeğinize en uygun yol haritasını belirlemenizde yardımcı olacaktır.